|
AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVELERİ
Avrupa'da iki ayrı yeterlilikler çerçevesi bulunmaktadır.
ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ
"Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi" ülkelerin toplumsal, kültürel ve ekonomik gerçeklerine
en yakın tanımları ve yaklasımları içeren, ülkelerin yükseköğretim kurumları tarafından
kabul gören ve uygulanabilen, ulusal ve uluslararası paydaslarca tanınan ve
iliskilendirilebilen derecelerin verilebileceği bir sistemdir.
Avrupa Yükseköğretim Alanı Yeterlilikler Çerçevesi (The Overarching Framework for Qualifications of EHEA - QF-EHEA)
QF-EHEA, Mayıs 2005'te Bergen (Norveç)'de Bologna Sürecine üyesi 45 ülkenin Eğitim Bakanları tarafından benimsenen ve "Dublin Seviye Tanımlayıcıları"nı (Dublin
Level Descriptors) esas alan bir çerçeve olup; yalnızca yükseköğretim için tasarlanmıstır.
Bu sistemde yükseköğretimin her kademesi sonunda kazanılması gereken öğrenim
çıktıları tanımlanmıstır.
Avrupa Yasam boyu Öğrenim Yeterlilikler Çerçevesi(European Qualifications Framework for Lifelong Learning - EQF/LLL)
Bireyin öğrenim çıktılarının değerlendirilip eğitim ve öğrenimindeki bir sonraki düzeye
devamını sağlayacak, örgün (formal), yaygın (nonformal) ve resmi olmayan (informal)
her türlü ilk, orta ve yükseköğretim düzeylerinde akademik ve mesleki eğitim, çıraklık
eğitimi sonunda elde edilen yeterlilikleri de içine alacak biçimde tasarlanmıs olan bu
çerçeve, Avrupa Birliği'nin "Eğitim ve Öğretim 2010" (Education and Training 2010)
programına dahil olan ve Türkiye'nin de aralarında bulunduğu; AB üyesi, adayı ve
Avrupa Ekonomik Alanı üyesi 32 ülkenin görüsleri alınarak sonuçlandırılmıstır. AB
Komisyonu'nun 5 Eylül 2006 tarihli "EQF/LLL Önerisi", AB Bakanlar Konseyi ve
Parlamentosu'na sunulmustur. Söz konusu öneri, 22 Nisan 2008 tarihinde AB Bakanlar Konseyi ve Avrupa Parlamentosu ortak tavsiye kararı haline gelmiştir.
EQF/LLL sisteminde yasam boyu öğrenimin her kademesine yönelik öğrenim çıktıları bilgi, beceri
ve yetkinliklere göre sekiz seviyede tanımlanmıstır.
QF-EHEA ve EQF/LLL Karsılastırması
QF-EHEA ve EQF/LLL, kapsadıkları coğrafi bölge, amaçları ve uygulama alanları
açısından farklılıklar gösterirler. EQF/LLL, Avrupa Birliğine üye 27 ülke için
tasarlanmıstır; QF-EHEA ise Bologna Sürecine üye 45 ülke için gelistirilmistir.
EQF/LLL, yasam boyu öğrenimin tüm kademelerini kapsadığı için, çalısma grupları daha
genis kapsamlıdır. Bütün kademelerden bakanlık temsilcileri, yükseköğretim üst kurul
temsilcileri ve sektör temsilcileri bulunmaktadır. EQF/LLL sisteminin yasam boyu
öğrenimdeki çok farklı kademeler için ortak bir çerçeve olusturma çabası veya amacı, bu
sistem içindeki birçok tanımın ve kavramın, yalnızca yükseköğretim için kurgulanan QFEHEA
sistemi içindeki tanımlardan ve kavramlardan farklılasmasına neden olmaktadır.
Her iki sistemde verilen seviye tanımlayıcıları farklı uygulamalara yönelik tasarlanmıstır.
EQF/LLL sisteminde verilen tanımlayıcılar oldukça geneldir ve yasam boyu öğrenimde
yer alan her türlü öğrenme türüne uygulanabilirler. QF-EHEA ise tamamen ve sadece
özel olarak yükseköğretim için tasarlanmıstır.
2005'te Bergen'de gerçeklestirilen Bologna Bakanlar Konferansı sonunda alınan kararlar
çerçevesinde, İrlanda, İskoçya (Birlesik Krallık) ve Danimarka gibi ülkelerin QF-EHEA
sistemine uyumlu olarak gelistirdikleri ulusal yeterlilikler çerçevelerine iliskin
çalısmalarını tamamladıklarını; Avrupa Komisyonu tarafından önerilen EQF/LLL sistemi
ile ilgili yeni bir hazırlık yapmayacakları ve ayrıca, AB Komisyonu ile Bologna İzleme
Grubu ve Avrupa Üniversiteler Birliği arasındaki bu konu hakkındaki ihtilafın henüz
çözülemediği bilinmektedir. Ancak henüz yeterlilikler çerçevesini tamamlamamıs birçok
ülke seviye tanımlayıcılarını olustururken, Dublin tanımlayıcılarını esas alıp; onları
EQF/LLL için yapılmıs olan tanımlayıcılarla iliskilendirmektedir.
Bununla birlikte, iki sistem birbirleriyle iliskilendirilebilmektedir; EQF/LLL sisteminin 5
ila 8. seviyeleri, her türlü yeterliliğe uygulanabilen genel tanımlayıcılar olmakla beraber,
yükseköğretim yeterlilikleri için de uygulanabilmektedirler; bu sebeple, sözkonusu
seviler, QF-EHEA sistemi ile iliskilendirilebilmektedir. Nitekim, 17-18 Mayıs 2007
tarihlerinde gerçeklestirilen Bologna Bakanlar Konferansında kabul edilen "Londra
Bildirgesi"nde "AYA Yeterlilikler Çerçevesi (QF-EHEA)" ile uyumlu ulusal yeterlilikler
çerçevelerinin, AB Komisyonunun "Yasam boyu Öğrenim Avrupa Yeterlilikler
Çerçevesi (EQF/LLL)" önerisi ile de uyumlu olacağı ifade edilmektedir. Ayrıca, Bologna
İzleme Grubunca olusturulan Yeterlikler Çerçevesi Çalısma Grubu'nun Mayıs 2007
tarihli raporunda, bu ifade tekrarlanmakta; ve Avrupa'da iki ayrı yeterlilik çerçevesinin
mevcudiyetinden kaynaklanacak herhangi bir karısıklığa yol açmamak için QFEHEA'nin
Avrupa Yükseköğretiminin küresel boyutta tanıtılmasında esas alınması
gerektiği vurgulanmaktadır. |
|